تحصیل پزشکی یکی از سختترین دورههای تحصیلی در همه سیستمهای آموزشیه که فقط مرحله اولش یعنی پزشکی عمومی در همه کشورها 6 یا 7 سال طول میکشه. دوره تخصصی حدود 4 سال و فوقتخصص و فلوشیپ هر کدوم 2، 3 سال زمان میبرن. سوالی که اینجا میخوایم مطرح کنیم اینه که چرا این رشته با این همه دردسر و سختی، این همه طرفدار و خواهان داره. آیا با این همه دشواری، میارزه که وارد راه پرفرازونشیب رشته پزشکی بشیم؟
ما جوابهایی رو که برای این سوال وجود داره به چند دسته تقسیم کردیم: دلایل شخصی، دلایل علمی و دلایل شغلی.
دلایل شخصی
بیاید از دلایل شخصی شروع کنیم. منظور از دلایل شخصی، مدل شخصیتی و طرز تفکر و جهانبینی افراده. برای مثال کسانی که روحیه مراقب و محافظ دارن و در کهنالگوهای یونگ، به کهنالگوی caregiver (مراقب) نزدیک هستن، برای حرفه پزشکی شخصیت مناسبی دارن. حرفه پزشکی به افراد این اجازه رو میده که دردی از مردم دوا کنن و گرهی از مشکلات دیگران باز کنن. اگر روحیه کمک به دیگران در شما قوی باشه، این کار احساس رضایت شخصی و شغلی عمیقی براتون ایجاد میکنه. بقراط، پزشک بزرگ یونان باستان و خالق سوگند پزشکی میگه: جایی که عشق به پزشکی هست، عشق به انسانیت هم حتما وجود داره.
دلایل علمی
اگر روحیهای جستجوگر، علمی و عاشق یادگیری دارید پزشکی برای شما ایدهآله. پزشکی ترکیبی از علوم مختلف رو به کار میگیره و یک پزشک خوب باید علاوه بر زیستشناسی، درک خوبی از بقیه شاخههای علوم پایه مثل فیزیک و شیمی هم داشته باشه.
آموزش پزشکی هم تئوریه و هم عملی. بخش زیادی از تحصیل پزشکی به کارآموزی بالینی میگذره که به دانشجو این امکان رو میده که با همه تخصصهای پزشکی سر و کار داشته باشه و تخصص موردعلاقه خودش رو پیدا کنه یا اصلا تصمیم بگیره زندگی حرفهایش رو به عنوان یک پزشک عمومی ادامه بده. پزشکی به مهارتهای ذهنی قوی مثل تفکر تحلیلی و حل مسئله نیاز داره و برای افرادی که این مهارتها رو خوب در خودشون پرورش دادن مناسبه.
دلایل شغلی
دلایل شغلی بسیار زیادی برای انتخاب حرفه پزشکی وجود داره که اینجا به بعضیهاش اشاره میکنیم.
اول بگذارید به این نکته خیلی ظریف اشاره کنیم که درصورتی که پزشکی بخونید لازم نیست حتما طبابت کنید؛ چون این رشته اونقدر در بطن زندگی بشر ریشه داره که در هر زمینه کاریای به درد میخوره. مثلا بسیاری از پزشکان همه عمرشون رو به تحقیق و چاپ کتابها و مقالات علمی میگذرونن و هرگز وارد حوزه طبابت نمیشن. اگر عاشق ورزش باشید میتونید بهعنوان پزشک تیمهای ورزشی فعالیت کنید، اگر اهل سفر هستید میتونید پزشک ارتش یا سازمانهای خیریه بینالمللی باشید، اگر به حوزه خبرنگاری و ژورنالیسم علاقه دارید میتونید خبرنگار حوزه سلامت بشید و حتی اگر عشق نویسندگی دارید میتونید نویسنده داستانهای هیجانانگیز پزشکی باشید. مهارتهای این رشته به بخشهای مختلف زندگی بشر قبل انتقاله.
اگر از اون افرادی هستید که از کار پشت میز بدتون میاد و دوست دارید در طول روز با انسانها تعامل کنید، چیزهای جدید ببینید و بشنوید و تجربیات جدیدی به دست بیارید، رشته پزشکی براتون خیلی مناسبه چون هر روز اتفاقات و تجربیات جدیدی برای ارائه داره.
یک نکته مهم، بهخصوص برای ما ایرانیها که اکثرا به دنبال مهاجرت هستیم اینه که پزشکی یک حرفه جهانیه و همه جای دنیا براش ظرفیت کار وجود داره. البته هر کشوری قوانین خودش رو برای پذیرش مدرک پزشکی کشورهای دیگه داره. گاهی مدرک بهراحتی معادلسازی میشه، گاهی نیاز به گذروندن آزمون هست و گاهی پزشک باید دورههایی رو در کشور مقصد بگذرونه. ولی چیزی که مشخصه اینه که با مدرک پزشکی همه جای دنیا میشه کار کرد.
نه تنها همه جا، بلکه همیشه! سازمان بهداشت جهانی در سال 2006 تخمین زد که جهان حدود 4.3 میلیون دکتر و پرستار و کارمند بهداشت و سلامت کم داره. بنابراین اگر وارد این حرفه بشید هرگز بیکار نمیمونید.
جدا از امنیت شغلی بسیار بالا، پزشکی در همه جای دنیا درآمد خوبی هم داره. در بیشتر کشورهای دنیا پزشکان بین 5 شغل اول از نظر درآمدی هستن.
روی دیگر سکه
اما مثل هر چیز دیگه ای در دنیا، پزشکی هم نیمه خالی لیوانی داره که نمیشه نادیدهاش گرفت. بذارید به بعضی از مشکلات پزشکان و دانشجویان پزشکی اشارهای بکنیم.
ورود به دانشگاههای پزشکی در همه دنیا سخت و رقابتیه. ضمنا تحصیل پزشکی معمولا در همه جای دنیا گرون و پرخرجه.
پزشکی تعهد بسیار سنگینیه. قبولی در دانشگاه، درسهای تئوری زیاد و سخت و دوره کارآموزی خیلی دشوار و طولانی به همه روابط زندگیتون از خانواده گرفته تا دوست و همسر آسیب میزنه. باقی مونده این روابط هم در دوران رزیدنتی آسیب میبینه.
پزشکی شغلیه که مدام با بیماریها سر و کار داره که خیلیهاشون مسری هستن. بنابراین ممکنه شما در این محیط مریض بشید و این مریضی رو به عزیزان خودتون هم منتقل کنید. ضمنا احاطه شدن مداوم با بیماری و درد و مرگ فشار روحی زیادی داره و خیلی از پزشکها رو به ورطه افسردگی میفرسته. شاید برای همینه که نرخ اعتیاد به مواد مخدر و الکل در پزشکان بسیار بالاست.
بنابراین پزشکی با همه مزایاش، برای همه انتخاب خوبی نیست چون نیاز به سرسختی و پشتکار بسیار زیادی داره.
چند پیشنهاد
اگر هنوز هم نمیدونید این رشته براتون مناسبه یا نه، چند تا پیشنهاد براتون داریم.
درباره زندگی پزشکان بیشتر بخونید. بسیاری از پزشکان تجربیات کاریشون رو در بلاگ شخصی یا شبکههای اجتماعی به اشتراک میذارن. با خوندن این مطالب میتونید دید واقعبینانهتری نسبت به زندگی یک پزشک پیدا کنید.
به جای دیدن فیلم و سریالهای پزشکی، مستندهای پزشکی ببینید تا با جزییات پزشکی و شاخههای مختلفش بهتر آشنا بشید.
با یک مشاور هدایت تحصیلی و شغلی صحبت کنید و تستهای شخصیتی رو انجام بدید که نشون میده شخصیت شما برای چه حرفهای مناسبه.
اخبار دنیای پزشکی رو دنبال کنید تا ببینید این علم و حرفه به چه سمتی میره و آیا این مسیر برای شما مناسبه؟
از مراکز درمانی و آموزش پزشکی بازدید کنید و ببینید با روحیهتون جور در میاد یا نه.
در قسمتهای بعدی بیشتر درباره تحصیل و کار در حوزه پزشکی صحبت خواهیم کرد. تا اون موقع، بدرود.