افرادی که وارد حوزه پزشکی می‌شن ممکنه دلایل متعددی برای این کار داشته باشن؛ اما یکی از رایج‌ترین این دلایل معمولا علاقه به کمک کردن به دیگرانه. دنیای ما متاسفانه پر از جنگ، خشونت، فقر، تبعیض و بی‌عدالتیه و این بی‌عدالتی‌ها در دنیای پزشکی هم دیده می‌شه. در حالی که در کشورهای پیشرفته دنیا، مردم از بهترین امکانات پزشکی برخوردار هستن، در کشورهای فقیر و مخصوصا مناطقی که درگیر جنگ و کشمکش‌های سیاسی هستن، انسان‌ها هر روز به خاطر نبود ساده‌ترین امکانات پزشکی جون‌شون رو از دست می‌دن.
البته سازمان‌های غیردولتی که به NGO معروف هستن در سراسر جهان تلاش می‌کنن کمی از این بی‌عدالتی‌ها کم کنن و در حد توان‌شون به افراد تحت ظلم در مناطق مختلف کمک کنن. یکی از این سازمان‌ها، پزشکان بدون مرزه.
پزشکان بدون مرز چطور به وجود آمد؟
سازمان Doctors Without Borders که به اسم فرانسویش Medecins sans Frontiers یا MSF هم شناخته می‌شه، یک NGO یا سازمان غیردولتیه. این سازمان در کشورهایی که درگیر جنگ و کشمکش‌های سیاسی یا مناطقی که گرفتار یک فاجعه طبیعی یا بیماری‌های همه‌گیر شدن، امکانات پزشکی و درمانی فراهم می‌کنه.
پزشکان بدون مرز در سال 1971 بعد از جدایی بیافرا و ماجراهای دردناک مربوط به اون، توسط گروه کوچکی از پزشکان و خبرنگاران فرانسوی که می‌خواستن امکانات پزشکی رو فرای مرزهای سیاسی و فارغ از نژاد و مذهب و اعتقادات سیاسی گسترش بدن، تاسیس شد. این سازمان بر استقلال و بی‌طرفی خودش تاکید داره و بدون توجه به عوامل نژادی و مذهبی و سیاسی، براساس نیاز واقعی جوامع به امکانات پزشکی، تصمیم‌گیری می‌کنه. 90% بودجه پزشکان بدون مرز از کمک‌های غیردولتی میاد که باعث می‌شه این سازمان بتونه استقلال خودش رو حفظ کنه. در حال حاضر بودجه این سازمان حدود 1 میلیارد و 630 میلیون دلار در ساله.
برعکس سازمان صلیب سرخ که برای اینکه کشورها جلوی فعالیتش در مناطق مختلف رو نگیرن، در سکوت به فعالیت‌های خودش می‌پردازه، پزشکان بدون مرز معمولا وظیفه خودش می‌دونه که درباره خشونت، فجایع بشری و بی‌عدالتی‌های دنیا اطلاع‌رسانی کنه. در سال 1999 این سازمان به‌خاطر فعالیت‌هاش در تامین امکانات پزشکی برای مناطق بحران‌زده و جلب توجه عمومی به فجایع بشری، جایزه صلح نوبل رو دریافت کرد. دکتر جیمز اوربینسکی، مدیر وقت این سازمان موقع گرفتن جایزه نوبل گفت: شاید کلمات نتونن جون کسی رو نجات بدن، ولی سکوت حتما می‌تونه به مرگ آدم‌ها منجر بشه.
سازمان پزشکان بدون مرز به‌عنوان مشاور، با شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد همکاری می‌کنه.
پزشکان بدون مرز چه فعالیت‌هایی انجام می‌ده؟
تا سال 2019، پزشکان بدون مرز موفق شد در 70 کشور جهان به فعالیت‌های بشردوستانه بپردازه. این سازمان بیش از 35 هزار پرسنل شامل پزشکان، پرستاران، فعالان حوزه سلامت، مهندسین و مجریان برنامه‌های آب و بهداشت و متخصصین لوجستیک داره که اکثرا محلی هستن. یعنی این سازمان در مناطق مختلف تیم‌هایی تشکیل داده که به‌محض وقوع حادثه و بحران، وارد عمل می‌شن. البته بعضی از متخصصین هم از پایگاه‌های پزشکان بدون مرز به کمک این تیم‌ها می‌رن. برای مثال در زلزله سال 2010 هاییتی، در عرض پنج دقیق از وقوع حادثه گروه‌های بومی پزشکان بدون مرز شروع به نجات افراد آسیب‌دیده شدن.
فقط یکی از فعالیت‌های بشردوستانه این سازمان، انجام هزاران جراحی سزارین برای زن‌های محروم از امکانات پزشکیه که بدون این جراحی ممکنه جون خودشون و فرزندشون رو از دست بدن.
هرچند تحقیقات علمی از ابتدا جزو فعالیت‌های پزشکان بدون مرز نبود، امروزه بخشی از بودجه این سازمان به انجام پژوهش روی بیماری‌هایی اختصاص داره که چون فقط در مناطق محروم جهان شایع هستن، مورد بی‌‌توجهی قرار گرفتن.
همچنین بخشی از بودجه این سازمان به تامین امکانات سلامت روان اختصاص پیدا کرده، چون آسیب‌های روانی در مناطق محروم و بحران‌زده بیداد می‌کنه. البته این سازمان علاوه‌بر ساکنین این مناطق، امکانات بهداشت روان رو به کارکنان خود سازمان هم ارائه می‌ده.
شرایط عضویت در پزشکان بدون مرز چیست؟
اگر تا اینجای پادکست رو گوش دادید احتمالا براتون این سوال مطرح شده که شرایط عضویت در این سازمان چیه. طبیعتا عضویت در چنین سازمانی مناسب نوع خاصی از شخصیته و برای همه افراد مناسب نیست. برای عضویت در این سازمان شما باید سالانه 9 تا 12 ماه برای کار آماده باشید. افرادی که به‌دنبال کار طولانی‌مدت در حوزه کمک‌های بشردوستانه هستن در اولویت قرار دارن. ضمنا شما باید تجربه قبلی کار بشردوستانه در کشورهای در حال توسعه و سابقه کار در حوزه پزشکی رو هم داشته باشید. پزشکان باید حداقل دو سال سابقه کار حرفه‌ای بعد از کارآموزی یا رزیدنسی داشته باشن و پرستاران هم به حداقل 3 سال سابقه کار حرفه‌ای نیاز دارن. چون این افراد باید در فضای مدیریتی کار کنن، باید قبلا به‌عنوان معلم یا سوپروایزر هم کار کرده باشن. مهارت‌های پایه کار با کامپیوتر و آشنایی با زبان‌های خارجی هم موردنیازه. کسی که مایله در چنین سازمانی کار کنه باید انعطاف‌پذیری و وفق‌پذیری بالایی داشته باشه و بتونه با انواع آدم‌ها کار کنه. در نهایت این افراد باید بتونن به دور از اعتقادات نژادی و جنسیتی و سیاسی، مستقل و بی‌طرف بمونن و فقط براساس نیاز افراد بهشون کمک کنن.
حالا فکر می‌کنید شما توانایی همکاری با پزشکان بدون مرز رو داشته باشید؟
